بررسی تأثیر تمرینات تنفسی بر میزان اشباع اکسیژن خون شریانی و الگوی تنفسی در بیماران مبتلا به بیماریهای مزمن انسدادی ریه

زمینه و هدف: تنفس یکی از فرآیندهای حیاتی موجود زنده می باشد، که باعث ورود اکسیژن به بدن و خروج دی اکسیدکربن از آن می شود. این فرآیند در بسیاری از بیماران مبتلا به بیماریهای مزمن انسدادی ریه (copd) دچار اختلال می شود. مهمترین روش به حداقل رساندن اختلال ایجاد شده انجام مانورهای تنفسی است که باعث نوتوانی ریوی می شوند. لذا به منظور تعیین تأثیر تمرینات تنفسی به عنوان یکی از مانورهای تنفسی بر میزان اشباع اکسیژن خون شریانی(o2sat) و الگوی تنفسی در بیماران مبتلا به بیماریهای مزمن انسدادی ریه در بخشهای داخلی بیمارستان شهید بهشتی کاشان این تحقیق انجام گرفت. روش بررسی: این پژوهش یک مطالعه نیمه تجربی از نوع قبل و بعد است که در آن تأثیر تمرینات تنفسی بر میزان o2sat و الگوی تنفسی در 60 بیمار مبتلا به copd بررسی شد. نمونه گیری به روش در دسترس انجام شد. ابتدا اطلاعات دموگرافیک و پایه، تعداد تنفس (rr ) و ریتم تنفس در برگ مصاحبه ثبت شد. توسط دستگاه پالس اکسیمتری میزان o2sat اندازه گیری و ثبت گردید. سپس تمرینات تنفسی آموزش داده شد و از بیماران خواسته شد به مدت 10 دقیقه تنفس با لبهای غنچه شده را انجام دهند. بلافاصله پس از انجام تمرینات، 5 ، 10 ، 15، 20 ، 30 و60 دقیقه بعد، مجددا میزان o2sat و rr و ریتم تنفس اندازه گیری و ثبت شد. برای تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده از آزمونهای غیر پارامتریک جفت، ویلکاکسون و مک نمار استفاده شد. یافته ها: یافته ها بیانگر آن بود که بیشترین درصد (3/43%) افراد کشاورز بودند و 30 درصد نیز در صنایع ریسندگی و بافندگی کار می کردند. اکثر واحدهای مورد پژوهش (3/56%) سیگاری بودند. میانگین میزان o2sat قبل از تمرینات تنفسی 4/87% بود که بلافاصله بعد از انجام تمرینات تنفس افزایش (93%) قابل توجهی را نشان داد که این میزان تا یک ساعت بعد از تمرینات نیز افزایش نشان داد. مقایسه میزان o2sat قبل و بعد از تمرینات تنفسی به غیر از دقیقه پنجم در بقیه زمانها تفاوت معنی داری از نظر افزایش نشان داد (001/0p<). میانگین rrبلافاصله بعد از تمرین تنفسی 7/27 درصد کاهش داشت که این کاهش 5 دقیقه بعد به کمترین حد خود رسید ولی دوباره در زمانهای بعد افزایش یافته و سرانجام بتدریج به حالت متعادلی درآمد. تمرینات تنفسی روی ریتم تنفس تأثیری نداشت. نتیجه گیری: نتایج مطالعه نشان داد که تمرینات نفسی مانند تنفس لب غنچه ای باعث افزایش میزان اشباع اکسیژن خون شریانی و ایجاد الگوی تنفسی عمیق و نهایتاً بهبود عملکرد ریوی می شود. بنابراین باید تمرینات تنفسی در برنامه های فیزیوتراپی تنفسی بیماران مبتلا به copdگنجانده شود تا کیفیت زندگی آنان بهتر شود. وصول مقاله: 5/2/85 اصلاح نهایی: 20/6/85 پذیرش مقاله: 9/7/85